Łojotokowe zapalenie skóry - czy wiesz o nim wszystko?
Łojotokowe zapalenie skóry jest jedną z najczęściej występujących chorób dermatologicznych. Schorzenie to dotyczy 1–3% populacji i jest powodem częstych konsultacji lekarskich, przede wszystkim z uwagi na przewlekły i nawrotowy przebieg.
Głównym mechanizmem odpowiedzialnym za rozwój zmian jest nadwrażliwość immunologiczna na obecność saprofitycznego, drożdżopodobnego grzyba z rodzaju Malassezia. Najczęściej umiejscowiony jest on w okolicy owłosionej skóry głowy, twarzy i górnej części klatki piersiowej. Na rozwój choroby mogą mieć też wpływ czynniki zewnętrzne oraz genetyczne. Do czynników prowokujących występowanie zmian należą m.in.: stres, niska temperatura otoczenia, podrażnienie skóry przez:
- kosmetyki lub wodę,
- zanieczyszczenie powietrza,
- nieodpowiednią dietę,
- alkohol,
- złe nakrycie głowy,
- brak ekspozycji na światło słoneczne.
Z kolei najłagodniejsza postać ŁZS – łupież – może występować nawet u 50% populacji.
Łojotokowe zapalenie skóry – objawy
Najczęściej pierwsze objawy choroby polegają na wystąpieniu łupieżu. Zmiany skórne pojawiają się później, chociaż mogą być pierwsze. Najczęściej są to zmiany na twarzy: granica włosów nad czołem, przyśrodkowa część brwi, gładzizna czoła, fałdy nosowo-wargowe, a także okolice zauszne, przewód słuchowy zewnętrzny, kark. Na tułowiu występują w okolicy nadmostkowej i międzyłopatkowej. Polegają na występowaniu rumienia ze złuszczaniem na powierzchni. Stopień nasilenia stanu zapalnego wyrażającego się rumieniem może być bardzo różny, od minimalnego do bardzo nasilonego z objawami sączenia. Podobnie stopień złuszczania może być różnorodny, od delikatnego do bardzo obfitych łusek. Nasilenie zmian chorobowych w postaciach przewlekłych obserwuje się w miesiącach jesiennych i zimowych. Łojotokowe zapalenie skóry występuje zarówno u dorosłych, jak i niemowląt oraz osób w podeszłym wieku. Niemal każdy człowiek w ciągu swojego życia może zostać dotknięty tą chorobą, jednak objawy w większości przypadków są na tyle łagodne, że nie wymagają konsultacji lekarskiej. Choroba częściej dotyczy mężczyzn, szczególnie w grupie młodych dorosłych oraz u osób powyżej 50 roku życia. Do jej rozwoju predysponowane są również osoby z przewlekłym defektem odporności, chorzy na cukrzycę, zakażeni wirusem HIV, pacjenci z zapaleniem trzustki, zespołem Downa oraz wirusowym zapaleniem wątroby typu C.
Łupież a ŁZS
Łupież owłosionej skóry głowy dotyczy około 5–10% populacji, uznawany jest za najłagodniejszą, niezapalną, przewlekłą lub też początkową formę łojotokowego zapalenia skóry. Charakteryzuje się obecnością drobnych łusek naskórka występujących w obszarze skóry głowy, opadających na szyję, barki i plecy. Stwarza to uporczywy problem kosmetyczny, szczególnie w przypadku noszenia ciemnej odzieży. Pacjenci mogą zgłaszać uporczywy świąd skóry głowy oraz uczucie jej suchości.
Jednym z dowodów świadczących o roli drożdżaków z rodzaju Malassezia spp. w patogenezie łojotokowego zapalenia skóry jest skuteczność leków przeciwgrzybiczych w łagodzeniu przebiegu oraz ustępowaniu zmian skórnych. Rekomendowanym leczeniem w przypadku zmian zlokalizowanych w obrębie owłosionej skóry głowy, zarówno o typie łojotokowego zapalenia skóry jak i łupieżu, jest cyklopiroksamina w szamponie posiadająca działanie grzybobójcze, grzybostatyczne oraz przeciwzapalne.
Dużą skuteczność mają również stosowane głównie w postaci szamponów preparaty zawierające pirytonian glinu, cynku i magnezu oraz siarczan selenu, a także związki redukujące i działające hamująco na podziały komórkowe, oparte na dziegciach i ichtiolu. 1% pirytonian cynku, stosowany w formie szamponu, posiada właściwości przeciwgrzybicze wywierane na drodze hamowania transportu w obrębie ściany komórkowej grzyba. Wykazano również jego właściwości keratoplastyczne, a także działanie przeciwłojotokowe.
Jak pielęgnować skórę głowy z ŁZS?
U osób z łagodnymi postaciami łojotokowego zapalenia skóry, łupieżem suchym i tłustym owłosionej skóry głowy bardzo ważną rolę odgrywa prawidłowa, codzienna pielęgnacja włosów. Właściwy szampon przeciwłupieżowy powinien złuszczać zrogowaciałe komórki naskórka, posiadać dobre właściwości kosmetyczne i działać nawilżająco. Nowoczesne preparaty przeciwłupieżowe zapobiegają intensyfikacji łojotoku, eliminują nadmiar sebum i hamują jego nadprodukcję. Optymalny skład szamponów przeciwłupieżowych dostosowany jest do zwalczania różnych postaci łojotokowego zapalenia skóry głowy, dzięki czemu wśród bogatej oferty dermokosmetyków można wybrać odpowiedni dla siebie preparat:
- Bioderma Node DS+ – szampon zwalczający łupież tłusty, który hamuje rozrost grzybów Malassezia i oddziałuje przeciwłojotokowo. Natychmiastowo łagodzi świąd, działa przeciwzapalnie i keratolitycznie (wyciąg z Laminaria Ochroleuca, kwas salicylowy). Zapobiega nawrotom choroby przez minimalizowanie wydzielania sebum.
- La Roche Posay Kerium DS – szampon przeciwłupieżowy w żelu. Zalecany w leczeniu łupieżu umiarkowanego, włosów przetłuszczających się i tłustej skóry głowy. Dzięki obecności kwasów Lha zapewnia mikro-złuszczanie, aby wyeliminować łupież i regulować proces łuszczenia się skóry. Kompleks oczyszczający skórę głowy i zapobiegający powstawaniu łupieżu. Cynk PCA kontroluje wydzielanie sebum.
- Pharmaceris H-Purin – szampon przeciwłupieżowy do skóry łojotokowej zwalczający łupież tłusty. Posiada silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, regulując jednocześnie proces złuszczania się martwych komórek łojotokowej skóry głowy. Wyciąg z drzewa herbacianego i oleju Manuka działa przeciwzapalnie i wspomaga kurację przeciwłupieżową . Szampon zmniejsza łojotok skóry głowy, działa przeciwzapalnie i przeciwłupieżowo. Eliminuje swędzenie i zaczerwienienie skóry. Szampon przeciwdziała przetłuszczaniu się włosów – włosy pozostają lśniące i puszyste.
- Vichy Dercos – szampon zwalczający łupież tłusty. Zwalcza go oraz zapobiega jego nawrotom. Zawiera dwusiarczek selenu – silny przeciwłupieżowy składnik aktywny oraz Cohesyl™ – cement międzykomórkowy, który atakuje i eliminuje nawet najbardziej uporczywy łupież. Działa na utrzymujący się łupież i redukuje swędzenie od pierwszego zastosowania. Skóra głowy pozostaje w pełni zdrowa. Nie zawiera parabenów.
Pielęgnacja skóry twarzy z ŁZS
Bioderma Sensibio DS+ – łagodzący krem oczyszczający do skóry z objawami zaczerwienienia i łojotoku. Ogranicza namnażanie się drożdżaków Malassezia, które wywołują zaczerwienienie i łuszczenie naskórka. Zapobiega podrażnieniom i redukuje zaczerwienienia. Ma lekką, żelową konsystencję, która natychmiast się wchłania. Krem nakładać raz lub dwa razy dziennie na dokładnie oczyszczoną i osuszoną skórę. Produkt hipoalergiczny i bezzapachowy.