Wielkanoc w wersji WEGE

Coraz więcej ludzi świadomie rezygnuje z jedzenia mięsa i produktów odzwierzęcych. A co z tradycyjnymi polskim świętami, podczas których na stołach nie brakuje dań mięsnych oraz potraw z użyciem jajek i mleka? Czy da się przygotować wegańską Wielkanoc?

Tradycyjne polskie menu wielkanocne nie zmienia się w zasadzie od wielu lat. Wśród potraw brylują jajka, barszcz biały, biała kiełbasa, szynki, pieczone mięsa, pasztety, sałatki z majonezem, serniki, baby drożdżowe i mazurki, czyli ciężkie i tłuste potrawy. Lekarze i dietetycy, a od niedawna także ekolodzy namawiają nas do ograniczenia mięsa w diecie na rzecz warzyw i owoców. Efektem tych usilnych starań oraz mody na zdrowy styl życia jest coraz większa liczba wegetarian i wegan.

DIETA WEGAŃSKA, CZYLI JAKA?

Weganizm zakłada jedzenie produktów wyłącznie pochodzenia roślinnego. Weganie nie tylko powstrzymują się od jedzenia mięsa i ryb, ale także ze swojej diety eliminują jajka, wszelki nabiał, a nawet miód. Ich menu jest oparte głównie na warzywach i owocach oraz produktach zbożowych takich jak pszenica, ryż, żyto, proso, owies. Mogą spożywać też rośliny strączkowe, wszelkie orzechy, grzyby, siemię lniane, pestki słonecznika i dyni, sezam oraz glony morskie, a dania przyprawiać przyprawami. Mleko i nabiał najczęściej zastępują napojami roślinnymi i tofu.

WIELKANOC W WERSJI WEGE

Poznając zasady wegańskiej diety, wydaje się, że weganie w Wielkanoc nie mają co jeść. Nic bardziej mylnego. Wielkanoc może być wegańska. Tak naprawdę z roślin można wyczarować dania niewiele różniące się smakiem od tych tradycyjnych, po których zjedzeniu będziemy się czuć zdrowiej, a na pewno lżej. Wystarczy trochę kreatywności, znajomość kilku kuchennych trików i przypraw, które pomogą nam wyczarować dania wege na Wielkanoc. W kuchni weganina nie może zabraknąć czarnej soli kala namak, aquafaby, czyli wody pozostałej z gotowania ciecierzycy, lub wody z puszki po niej i płatków drożdżowych (nie mylić ze zwykłymi drożdżami). Dzięki tym składnikom wiele wegańskich dań do złudzenia będzie przypominać smakiem tradycyjne. Trzeba też zaznaczyć, że przepisy na wielkanocne wegańskie potrawy nie różnią się zbytnio od tych znanych od pokoleń. Poznaj więc sposoby pozwalające stworzyć świąteczne wegańskie rarytasy.

Pasztet wege na Wielkanoc to najczęściej pasztet przygotowany na bazie roślin strączkowych, takich jak soja, soczewica, lub warzyw. Warzywa wraz z dodatkami blenduje się na jednolitą masę, wylewa do foremki i piecze w piekarniku. Do wegańskiego pasztetu w zależności od preferencji smakowych można dodawać różne składniki popularne również w tradycyjnych pasztetach. Należą do nich grzyby, śliwki suszone, żurawina, pestki dyni czy pistacje oraz przyprawy.

NASZA RADA: By pasztet nie kruszył się po upieczeniu i dobrze się skleił, można dodać mielone siemię lniane, które świetnie zastępuje jajko, ugotowane kasze różnego rodzaju lub ryż.

Na wielkanocnym stole nie może też zabraknąć żurku. Tradycyjnie podawany on jest z białą kiełbasą i jajkami na twardo. A jak wygląda jego wegańska wersja? Najpierw trzeba ugotować bulion warzywny z dodatkiem suszonych grzybów, do którego dodajemy żytni zakwas. Jajka może zastąpić tofu usmażone na złoto, a białą kiełbasę – kiełbaski seitanowe dostępne w sklepach z wegańską żywnością. Do żurku wege można też dodać ugotowane lub upieczone ziemniaki. Warzywa z gotowania wywaru warto wykorzystać w wegańskiej sałatce na Wielkanoc lub dodać do wegańskiego pasztetu.

Sałatka wege przygotowywana na Wielkanoc nie różni się prawie niczym od tej tradycyjnej. Dodaje się do niej majonez, tyle że jest to majonez w wersji bez żółtek. Czym zastąpić jajka, by przygotować ten pyszny sos w wersji wegańskiej? Do tego celu można wykorzystać aquafabę, napój sojowy lub tofu. Jeśli ktoś lubi smak jajek w majonezie, powinien dodać odrobinę czarnej soli kala namak.

PRZEPIS: 100 ml aquafaby, 1/3 łyżeczki musztardy, 1/2 łyżeczki soli, 1/2 łyżeczki pieprzu, 1 łyżka soku z cytryny, 1 łyżka octu jabłkowego, 200 ml oleju rzepakowego, 1,5 łyżeczki syropu z agawy,

Przygotuj mikser/blender oraz naczynie (najlepiej, żeby było wysokie i wąskie). Na początku ubijamy aquafabę na sztywną pianę. Dodajemy musztardę, ocet, sok z cytryny, sól, pieprz i syrop z agawy i nadal ubijamy. Pod koniec ubijania powoli wlewamy olej rzepakowy i ubijamy, aż składniki się połączą i powstanie puszysty krem.

Wielkanoc tradycyjnie wiąże się z mięsem w różnej postaci. Tym wszystkim, którzy tęsknią za jego smakiem, dieta wegańska proponuje zastąpienie go tofu, tempeh lub seitanem. Głównym składnikiem dwóch pierwszych jest soja. Seitan natomiast powstaje z mąki pszennej. Tofu doskonale sprawdza się jako zamiennik mięsa drobiowego. Można z niego przyrządzić chrupiące nuggetsy i tradycyjne kotlety. Ze względu na swoją strukturę tempah idealnie zastępuje rybę. Świetnie sprawdza się również w roli mielonej wołowiny. Seitan najczęściej jest wykorzystywany do wegańskich kiełbasek, ale niektórzy weganie robią z niego danie prawie do złudzenia przypominające pieczony schab ze śliwką.

JAJKO = PUREE OWOCOWE / SIEMIE LNIANIE / NASIONA CHIA / AGAR-AGAR
Czy upieczenie ciasta bez jajek i mleka jest w ogóle możliwe? Oczywiście, że tak! Menu na wegańską Wielkanoc uwzględnia również przepisy na ciasta. Jajka z powodzeniem zastąpi purée owocowe. Najlepiej sprawdzą się banany, jabłka lub dynia. Owoce te świetnie skleją i nawilżą ciasto. Przyjmuje się, że jedno jajko to ½ szklanka pulpy owocowej.
Podobne działanie mają siemię lniane lub nasiona chia. Jedna łyżka zmielonego siemienia lnianego lub nasion chia zalane trzema łyżkami gorącej wody doskonale zastąpią jajko praktycznie w każdym cieście.
Kolejnym ciekawym zamiennikiem jajka w wypiekach jest agar-agar, czyli wegańska substancja żelująca, którą produkuje się z glonów.

BIAŁKA JAJA = AQUAFABA
Jeśli potrzebujesz piany z białek lub masz w palnie przygotowanie świątecznej bezy, wykorzystaj wodę po ciecierzycy w puszce, czyli aquafabę. Jedna łyżka zastępuje jedno białko jajka, jej gęsta konsystencja sprawia, że ubija się na sztywno jak zwykłe białko.

MLEKO I NABIAŁ = NAPOJE ROŚLINNE / TOFU
Do najpopularniejszych zamienników mleka natomiast należą napoje roślinne. Zamiennikiem maślanki i kefiru jest napój roślinny z dodatkiem octu jabłkowego lub soku z cytryny, a tofu z powodzeniem zastąpi ser na sernik.

MASŁO = OLEJE ROŚLINNE
Zamiast masła w wypiekach można używać olejów roślinnych, najlepiej rzepakowego lub słonecznikowego, gdyż są neutralne w smaku, albo oleju kokosowego.

INNE WEGAŃSKIE ZAMIENNIKI

Przygotowując dania na wegańską Wielkanoc, warto poznać zamienniki produktów, których w tej diecie musimy unikać. Nie każdy wie, że smak ryby doskonale imitują glony nori, które można dodawać do warzywnych kotletów, panierki, do sałatek lub ryżu. Smak żółtego sera, zwłaszcza parmezanu, świetnie zastępują płatki drożdżowe. Miód natomiast najczęściej zastępowany jest melasą, syropem klonowym lub ksylitolem, a zamiast masła weganie używają niesłodzonych kremów z orzechów, oleju lub margaryny.