Umiejętności widzenia uczymy się całe życie, ale za najważniejszy okres do jej rozwoju uważa się pierwsze dwa lata życia. Poziom rozwoju widzenia i jego jakość można już badać w kilka dni po narodzinach dziecka (np. Skala Brazeltona). Warunkiem właściwego rozwoju widzenia jest: sprawny układ wzrokowy czyli zdrowa gałka oczna, nerw wzrokowy, droga wzrokowa i prawidłowo funkcjonujące ośrodki korowe.
CO POWINNO ZANIEPOKOIĆ RODZICÓW ?
Co nas powinno zaniepokoić w funkcjonowaniu wzrokowym naszego dziecka i kiedy zwrócić się o pomoc do okulisty/ortoptystki/terapeuty wczesnego wspomagania – tyflopedagoga?
- występuje widoczna różnica w wielkości gałek ocznych, wyglądzie oczu i powiek np., biała źrenica, nierówne źrenice, nierówna szerokość szpary powiekowej,
- oczy są w mimowolnym ruchu, „cały czas pływają” lub odchylają się/ zezują w jedną stronę,
- oczy są zaczerwienione, zamiast łez pojawia się inna wydzielina np. ropa,
- dziecko nie patrzy na twarze bliskich osób z 15 – 40cm; nie reaguje na przedmioty o wysokim kontraście np. czarno-żółte.
- nie przeszukuje, lokalizuje i utrzymuje spojrzenia na przedmiotach,
- nie przygląda się elementom twarzy: oczy, nos, usta; nie przenosi spojrzenia między obiektami,
- nie nawiązuje i nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, nie uśmiecha się w interakcji z dorosłym,
- nie patrzy na własne ręce, nie wyciąga ich w kierunku zabawek/osób.
- nie bawi się rękami w linii środkowej ciała, nie zbliża do oczu, by obserwować ruchy palców,
- nie sięga i nie przenosi zabawek do ust pod kontrolą wzroku,
- nie fiksuje obuocznie,
- nie rozpoznaje wzrokowo znanych mu osób i przedmiotów (pamięć wzrokowa),
- nie różnicuje i nie reaguje na wyraz emocjonalny twarzy np. szczęścia, zaskoczenia i strachu.
- brak lub słaba koordynacja oko-ręka,
- brak zbieżności w patrzeniu na jeden ten sam przedmiot.
- nie interesuje się nowymi zabawkami/małymi przedmiotami/zabawkami oddalonymi 1-2 metry,
- nie interesuje się otoczeniem,
- nie obserwuje domowników.
12 MIESIĄC – 3 ROKU ŻYCIA
- brak zainteresowania książeczkami, obrazkami; >brak zainteresowania bazgraniem,
- podczas chodzenia dziecko potyka się o meble, zabawki, progi,
- niechętne porusza się w nowych pomieszczeniach/otoczeniu (zaburzenia orientacji w przestrzeni),
- nie klasyfikuje i nie dobiera brył według kształtu, wielkości.
- ma trudności z rozróżnianiem: figury od tła, kształtów, wielkości, barw, kolorów,
- ma trudności z widzeniem szczegółów na obrazkach,
- nienaturalnie układa ciało/głowę podczas oglądania TV, książki,
- mruży oczy, marszczy twarz gdy obserwuje obiekty z dalszej odległości,
- słabo posługuje się ołówkiem, kredką, łyżką,
- szybko męczy się po okresach koncentracji wzrokowej,
- zgłasza zamazywanie i rozmywanie obrazu, podwójne widzenie.
- nie identyfikuje i odtwarza figur i znaków abstrakcyjnych (np. liter) również z pamięci,
- nie dobiera figury na podstawie pojedynczego szczegółu,
- nie identyfikuje i nie nazywa brakujących szczegółów na obrazku,
- nie kojarzy wyrazów z obrazkiem.
