Jakie oprawki dobrać do dużych mocy?

Z punktu widzenia klienta podstawowymi kryteriami, jakimi kieruje się przy wyborze opraw okularowych są trendy w modzie oraz jego preferencje i upodobania. Dopiero po wyborze oprawy klient zaczyna się zastanawiać czy szkło korygujące wadę wzroku będzie bardzo wystawać poza oprawę i będzie bardziej „widoczne” dla otoczenia. A nie bez znaczenia pozostaje fakt, że nie wszystkie rodzaje opraw nadają się do każdej wady wzroku, czyli innymi słowy nie każda oprawa nadaje się do soczewek o dużej mocy.  

I tu rodzi się pytanie: ile to już dużo, jeśli chodzi o wady wzroku i moce soczewek?  

Wady wzroku

Większość z nas zdaje sobie sprawę z istnienia dwóch podstawowych wad wzroku jakimi są nadwzroczność i krótkowzroczność. Potocznie o osobach mających takie wady wzroku mówi się, że są dalekowidzami lub krótkowidzami.  

Nadwzroczność to wada wzroku, w wyniku której promienie światła wpadające do oka ogniskują się na naszej siatkówce, czyli matrycy, na której powstaje obraz. Z tego względu wszystkie odległe przedmioty będą widoczne wyraźnie i wygodnie
w przeciwieństwie do przedmiotów bliskich. Jednak im bardziej wzrasta wartość wady tym obraz przedmiotów w oddali się pogarsza. Podstawowa klasyfikacja wielkości nadwzroczności prezentuje się następująco:  

1. Wada mała – do +2,5D 

1. Wada średnia – od +2,5 do +6,0D 

1. Wada duża – ponad +6,0D   

Krótkowzroczność to wada wzroku, gdzie światło wpadające do oka ogniskuje się przed siatkówką. Powoduje, to że obraz odległych obiektów będzie niewyraźny w przeciwieństwie do przedmiotów bliskich. W tym wypadku nawet małe wartości wady mogą nam skutecznie pogorszyć komfort funkcjonowania. Niezależnie od wielkości wady krótkowzroczności i jej niekontrolowany rozrost mogą być niebezpieczney pod kątem przedarć siatkówkowych i odwarstwień siatkówki. Dlatego nie ma co bagatelizować wielkości swojej wady. Wielkość tej wady prezentuje się następująco:  

1. Wada mała – do –4,0 D 

1. Wada średnia – od –4,0 do –8,0D 

1. Wada duża – ponad –8,0D 

Ostatnią wadą wzroku, która niesłusznie wywołuje wiele kontrowersji i obaw wśród pacjentów jest astygmatyzm. W wyniku tej wady promienie świetlne wpadające do naszego rozszczepiają się i ogniskują w dwóch różnych miejscach. Powoduje to powstanie cienia lub odczucia wydłużenia się obrazu. Wraz ze wzrostem wady może ona utrudnić obserwację za równo odległych jak i bliskich obiektów. Dodatkowo astygmatyzm może łączyć się z obiema powyższymi wadami wzroku tworząc bardziej zaawansowane wady. Wielkość astygmatyzmu określamy kolejno:  

1. Wada mała – do –2,0 Dcyl 

1. Wada średnia – od –2,0 do –4,0 Dcyl  

1. Wada duża – ponad –4,0 Dcyl 

Wielkość wady a wielkość szkła

W zależności do rodzaju wady wzroku szkło okularowe przybiera różne formy i zmienia się jego grubość oraz ciężar właściwy.  

Soczewka korygująca wadę wzroku jest to powierzchnia ograniczona dwoma powierzchniami o charakterystycznej krzywiźnie (wypukłości). Odpowiednio zmieniając krzywiznę zewnętrzna i wewnętrzną soczewki możemy stworzyć soczewkę o pożądanej mocy. Soczewka plusowa, którą korygujemy nadwzroczność zbudowana jest z wypukłej i wklęsłej krzywizny. Forma soczewki wymusza specyficzne rozłożenie grubości materiału. Soczewki plusowe są grube w centrum, gdzie posiadają swoją pełną moc i cienkie na brzegu. Soczewki minusowe, którymi korygujemy krótkowzroczność zazwyczaj zbudowane są z płaskiej i wklęsłej krzywizny. Soczewki te ze względu na swoją konstrukcję są cienkie
w środku oraz grube na brzegu.

Aberracja szkła

Każda soczewka posiada swój środek optyczny, czyli punkt, w którym osiąga pełną moc wskazaną na recepcie okularowej. Im dalej od środka optycznego tym wzrastają nam różnego rodzaju błędy odwzorowania obrazu zwane aberracjami. Aberracje obecne są w każdym rodzaju szkła, jednak w przypadku małych mocy mogą one być nieistotne z punktu widzenia całości układu wzrokowego i pacjent może ich nie zauważać. Jednak wraz ze wzrostem mocy aberracje będę się nasilały. Pacjent patrząc przez szkła okularowe może zauważać pojawianie się kolorowych obwódek przy źródłach światła (tzw. aberracja chromatyczna), skrzywienia obrazu i jego lekkie wyciągnięcie (tzw. Koma), lub zakrzywienia pola widzenia w jego części peryferyjnej (tzw. krzywizna pola). Aby ich uniknąć musimy spoglądać na obiekt obserwacji tylko przez centralny punkt szkła co czasami może wymuszać duży ruch głową.  

Moc szkieł a ciężar okularów

Jak wiadomo wraz ze wzrostem mocy szkła okularowego wzrasta również jego grubość a co za tym idzie ciężar właściwy. Dodatkowo na ciężar szkła w zależności od mocy będzie mieć wpływ materiał z jakiego jest wykonany. W optyce okularowej funkcjonuje podział na dwie podstawowe grupy materiałów z jakich wykonano soczewki okularowe: mineralne (szklane) oraz organiczne (plastikowe). Z zasad optyki wiemy, że szkło w jego niepocienionej wersji będzie posiadać najlepsze własności optyczne. Jednak  w przypadku dużych mocy ciężar oraz grubość takiego szkła są nie do zaakceptowania przez użytkownika. Z tego względu opracowano szkła organiczne, które przy posiadaniu zbliżonej charakterystyki optycznej posiadają znacznie mniejszy ciężar. Rozpatrując grubość szkła możemy dodatkowo polepszyć soczewkę przez jej odchudzenie – zmieniając gęstość materiału – czyli jego indeks. Dzięki temu możemy przez zmianę gęstości materiału uzyskać soczewkę cieńszą, jednak w zależności od indeksu obarczoną dodatkowymi aberracjami.  

Wybór opraw do dużych mocy

Wybierając oprawy do dużych mocy plusowych powinniśmy wybierać oprawy bardziej owalne o mniejszej średnicy tarczy. Dzięki temu zabiegowi jesteśmy w stanie nie tylko zastosować mniejszą średnicę szkła a co za tym idzie soczewkę o mniejszej masie, ale również optycznie ukryć grubość szkła. Im większa moc soczewki plusowej tym większa krzywizna przednia soczewki (większa wypukłość przednia). Z tego względu wystrzegamy się oprawy o płaskim kącie wygięcia frontu (płaskiego frontu) bo będzie to nieestetycznie wyglądać. 

Wybierając oprawę do dużych mocy minusowych będziemy wybierać oprawy o mniejszej tarczy, aby przy montowaniu szkła ściąć boki szkła. Dodatkowo wybierając oprawy pełne, mocno zabudowane i z tworzywa jesteśmy w stanie ukryć pozostałe po procesie obróbki grube brzegi soczewki. W tym wypadku wystrzegamy się drobnych metalowych opraw oraz dużych modowych wzorów.  

Niezależnie od powyższego optyk może dodatkowo zaproponować zmianę materiału szkła, dzięki czemu szkło już na wstępie będzie cieńsze i bardziej płaskie niż standardowe. Dzięki temu w większości przypadków możemy wybrać oprawy, które nam się podobają,  a które zostały odrzucone podczas pierwszego wyboru ze względu na moce szkieł.  

Osoby z dużą mocą szkieł korygujących mogą natomiast zwrócić się w kierunku opraw wierconych – tzn. na żyłkę i typu bezbramkowego (patent). Grubość brzegowa soczewki po oszlifowaniu w większości wypadków pozwala na bezpieczne wiercenie i osadzenie elementów oprawy wewnątrz nich. Dodatkowo wybierając gęstszy materiał soczewki (indeks) szkła będą cieńsze i bardziej wytrzymałe na użytkowanie w takich typach opraw.  

Wybierając oprawki do szkieł o dużych mocach zdaj się na fachową pomoc specjalisty w tym zakresie. Optyk zawsze poprosi o podanie mocy szkieł oraz zmierzy rozstaw źrenic, aby lepiej dobrać oprawę. Wybierając oprawę przy dużych mocach ważne, aby środek tarczy wypadał jak najbliżej środka średnicy pacjenta. Dzięki temu jesteśmy w stanie osiągnąć najlepsze własności optyczne i estetyczne okularów.