Syndrom widzenia komputerowego – zmora naszych czasów

Autor: Konrad Abramczuk, Optometrysta Ziko Optyk

W ostatnich latach możemy zauważyć jak urządzenia mobilne od opcjonalnych dodatków stały się narzędziami pierwszej potrzeby. Rano budzi nas alarm nastawiony w telefonie, następnie przy śniadaniu wczytujemy się w wiadomości na tablecie. W pracy spędzamy 8 godzin na laptopie. Do domu prowadzi nas GPS z LEDowym wyświetlaczem. W domu do kolacji oglądamy ulubiony serial, a nasz dzień kończymy przeglądaniem mediów społecznościowych na smartfonie. Nasze życie zostało podporządkowane ciągłej bytności w sieci, ale czy nasz organizm zdążył się przystosować?

GABINET A ŻYCIE

Coraz częściej w naszych gabinetach pojawiają się osoby z tzw. syndromem widzenia komputerowego (skrót CVS/DES). Jest to zbiór symptomów związanych z nieodpowiednim i długotrwałym użytkowaniem urządzeń mobilnych. Poziom dyskomfortu jest ściśle związany z ilością czasu poświęconą na prace przy monitorach. Wszystkie problemy związane są z trzema obszarami naszego widzenia:

1. Symptomy nie związane z oczami (bóle karku, sztywnienie karku, przeciążenie mięśni szyi, bóle głowy, bole pleców)
2. Symptomy związane z akomodacją (pogorszenie widzenia w bliży, ścisk akomodacji pod koniec pracy, przyrost krótkowzroczności)
3. Symptomy związane z powierzchnią oka (suchość oka, zaczerwienienie oczu, uczucie piasku pod powiekami, pogorszone widzenia, zmniejszona tolerancji soczewek kontaktowych)

Dokuczliwość CVS jest ściśle związana z plastycznością układu wzrokowego danego pacjenta – dzieci rzadziej odczuwają problemy ze zbyt długim siedzeniem przed komputerem niż osoby dorosłe. Wiele czynników może wpłynąć na pojawienie się symptomów CVS, są to m.in.:

• Nieskorygowana wada wzroku (nieskorygowana nadwzroczność, nieskorygowany astygmatyzm)
• Słabe oświetlenie
• Nieprzestrzeganie BHP przy komputerze
• Długość pracy przy urządzeniu mobilnym
• Wiek pacjenta

Czytanie tekstu na ekranie komputera, tabletu czy telefonu znacząco różni się od tekstu nadrukowanego na papierze. Skupiając wzrok na ekranie, spada nam ilość mrugnięć na minutę (poniżej 18). Powoduje to podsychanie naszego oka co w konsekwencji prowadzi do zaczerwienienia oraz uczucia suchości. Dodatkowym czynnikiem jest inny dystans patrzenia oraz odmienny układ głowy. Gdy korzystamy z telefonu, dystans zmniejsza się do 20 cm (czytanie to zwykle 40 cm). Powoduje to zwiększony wysiłek akomodacji w stosunku do normalnego dystansu. Znaczne pochylenie głowy powoduje przeniesienie środka ciężkości czaski do przodu. Aby utrzymać głowę w pionie mięśnie karku muszą wykonać znacznie większą prace niż z przy tradycyjnym czytaniu.

JAK ZAPOBIEC CVS?

Pierwszym i najważniejszym czynnikiem jest dokładne badanie wzroku. Tylko podczas takiego badania możemy wykluczyć inne nieprawidłowości i wprowadzić odpowiednie kroki mające na celu minimalizacje symptomów. Często proponuje się pacjentom odpowiednie powłoki szkieł okularowych, mające na celu zwiększenie komfortu korzystania z urządzeń mobilnych. Dodatkowo należy wprowadzić BHP pracy przy komputerze, czyli zasadę 20-20-20 oraz właściwą ergonomię pracy.

Ergonomię miejsca pracy określa rozporządzenie MP i PS z 1998r. Monitor powinien znajdować się ok 50-70 cm od twarzy i być umieszczony 20-50st poniżej linii wzroku. Zapewnia to właściwą postawę głowy oraz odpowiedni kąt patrzenia na ekran.

Zasada 20-20-20 dotyczy natomiast wszystkich urządzeń mobilnych. Polega ona na zrobieniu sobie co 20 min pracy 20 sekund przerwy. W tych 20 sekundach powinniśmy spojrzeć na coś co jest oddalone 20 stóp (6m) od nas. Pozwoli to na rozluźnienie akomodacji, która przy dłuższej pracy z bliska może być przeciążona.